Η Ελλάδα, τα CDS και τα … hedge funds
Μια από τις ευχάριστες παράπλευρες συνέπειες των βημάτων χωρίς επιστροφή που κάνει η Ελλάδα είναι ότι θα γίνει επιτέλους ό,τι είναι να γίνει με τα ασφαλιστικά συμβόλαια του ελληνικού χρέους και θα σταματήσουμε επιτέλους να μιλάμε για αυτά. Άρα θα αρχίσουμε να μιλάμε για πιο ενδιαφέροντα πράγματα όπως είναι τα οιονεί CDS που έχει εκδώσει ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας για το επισφαλές δημόσιο χρέος των άλλων περιφερειακών κρατών της Ευρωζώνης.
Επί του παρόντος βέβαια έχουμε ακόμη μπροστά μας κάποιες βδομάδες παραφιλολογίας και παραπληροφόρησης σύμφωνα με την οποία η ενεργοποίηση των ελληνικών CDS ύψους 4 δις ευρώ …. θα γκρεμίσει όλο το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Κι αυτό μοιάζει τουλάχιστον ανόητο επειδή η ονομαστική αξία των ασφαλισμένων ελληνικών ομολόγων είναι μικρή, οι αποτιμήσεις των ενεχύρων σε τιμές αγοράς γνωστές και δεν υπάρχει καμία απολύτως ένδειξη ότι με την ενεργοποίηση των ελληνικών CDS θα έρθουν στο φως ολόκληρα βουνά από άγνωστες ζημιές που θα σαρώσουν το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Από την άλλη μεριά, πάλι, τον τελευταίο καιρό έχει κερδίσει έδαφος μια άλλη φιλολογική συζήτηση που λέει ότι αν δεν ενεργοποιηθούν τα ελληνικά CDS, θα φανεί ότι τα CDS δεν έχουν καμιά αξία και πάλι …. θα τιναχτεί στον αέρα το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Ο λόγος που κυριαρχεί πλέον αυτή η κουβέντα είναι πως φαίνεται πια σίγουρο ότι θα ενεργοποιηθούν τα ελληνικά CDS καθώς η Αθήνα ετοιμάζεται να εισάγει ρήτρες συλλογικής δράσης με αναδρομική ισχύ που θα μετατρέψουν την ελληνική αναδιάρθρωση από αυτό που λέμε ‘εθελοντική χμ… χμ… χμ….’ σε ‘μη εθελοντική’ και έτσι θα ενεργοποιήσουν τον ορισμό του πιστωτικού γεγονότος του ISDA.
Αν η συμφωνία για την Ελλάδα κάνει κάτι, είναι ότι ενισχύει την άποψη ότι οι ιδιώτες επενδυτές είναι δεύτερης τάξης σε ό,τι αφορά την αναδιάρθρωση κρατικού χρέους και ότι τα ασφαλιστικά συμβόλαια προσφέρουν μικρή προστασία. Πρόκειται για μια εξέλιξη που θα καταστήσει … είδος εν ανεπαρκεία την εμπιστοσύνη των επενδυτών στο ευρωπαϊκό κρατικό χρέος και θα ανοίξει το δρόμο για περισσότερες ‘διασώσεις’ σε άλλα κράτη της ευρωπαϊκής περιφέρειας με καταστροφικές επιπτώσεις. Οι επενδυτές που επέλεξαν να αντισταθμίσουν τον κίνδυνο των τίτλων τους με ασφαλιστικά συμβόλαια δεν θα πάρουν ρευστό με δεδομένο το πώς δομήθηκε η συμφωνία.
Γιατί γίνεται τόση κουβέντα για τα CDS;
Περάσαμε τέσσερις μήνες ακούγοντας διαρκώς ότι η τρόικα προσπαθεί να αποτρέψει την ενεργοποίηση των ελληνικών CDS. Κάποιοι, κατά τα άλλα καλά πληροφορημένοι, άνθρωποι νομίζουν ακόμη ότι η ελληνική διάσωση είναι σαν τις προηγούμενες και πως έχει σαν στόχο της να αποτρέψει την χρεοκοπία. Στην πραγματικότητα η ελληνική διάσωση έχει στον πυρήνα της μια χρεοκοπία. Κι όταν ενεργοποιηθούν τα CDS, θα φανεί ότι έγινε χρεοκοπία. Αυτό είναι κάτι που γνωρίζουν πολύ καλά οι επαγγελματίες της αγοράς ομολόγων αλλά που δεν θέλουν να χαραχθεί στη συνείδηση του κόσμου.
Αν οι Έλληνες και οι Ευρωπαίοι καταφέρουν να δομήσουν μια συμφωνία έτσι ώστε να μην ενεργοποιηθούν τα CDS και οι ομολογιούχοι ανταλλάξουν εθελοντικά τα παλιά τους ομόλογα με νέα, είναι πιθανό αυτή η παρανόηση να συνεχιστεί και μετά την ολοκλήρωση της ανταλλαγής των τίτλων, έτσι ώστε ο πολύς κόσμος να νομίζει ότι έγινε άλλη μια διάσωση και να μην καταλάβει ότι αυτή η διάσωση συνοδεύτηκε από τη μεγαλύτερη στάση πληρωμών σε ομολογιακό χρέος στην ιστορία του κόσμου.
Άλλη μια συζήτηση σχετικά με την ενεργοποίηση των CDS το πάει στο ‘ποιος βλάπτεται’ και ‘ποιος ωφελείται’. Εδώ υποθέτουμε δύο άλλους στόχους της μη ενεργοποίησης των CDS: την προστασία εκείνων που τα εξέδωσαν και τη ζημιά εκείνων που τα αγόρασαν. Αν υποθέσουμε ότι εκείνοι που εξέδωσαν είναι ως επί το πλείστον ευρωπαϊκές τράπεζες, τότε δεν χρειάζεται να ανατραπεί ολόκληρο το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα αν πληρωθούν, αρκεί να θίγουν οι ευρωπαϊκές τράπεζες των οποίων τα συμφέροντα στηρίζουν οι Ευρωπαίοι πολιτικοί. Αντίθετα, εάν υποθέσουμε ότι οι αγοραστές των CDS είναι ως επί τον πλείστον τα διαβολικά hedge funds, τότε γνωρίζουμε πολύ καλά πώς διάκεινται οι Ευρωπαίοι πολιτικοί απέναντι στα διαβολικά κερδοσκοπικά hedge funds που στοιχηματίζουν ενάντια στην πιστοληπτική ικανότητα της Ευρώπης. Οι Ευρωπαίοι δεν τα θέλουν τα hedge funds και θέλουν να τα διώξουν από την Ευρώπη.
Θεωρητικά είναι σαφές ότι μια συμφωνία που επιβάλλει μεγάλες ζημιές στους ιδιώτες επενδυτές για να προστατέψει τους επίσημους πιστωτές, επιβάλλει ρήτρες συλλογικής δράσης με αναδρομική ισχύ, αμφισβητεί τα CDS και καταλήγει ενεργοποιώντας τα αλλά με έναν μάλλον ενοχλητικό τρόπο με κάποιες πιθανές απώλειες ‘γδέρνει’ τους ιδιώτες επενδυτές. Αλλά είναι σημαντικό εδώ να ξεχωρίσουμε ανάμεσα στις διάφορες κατηγορίες ιδιωτών επενδυτών και να δούμε τι έχει γίνει στην Ευρώπη τους τελευταίους μήνες.
Τι είδους επενδυτές θέλει η Ευρώπη
Υπάρχουν κάποιες κατηγορίες ιδιωτών επενδυτών που η Ευρώπη τους θέλει. Είναι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και οι εθνικές κεντρικές τράπεζες αλλά και όλες οι μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες από τις οποίες δανείζονται κατά κύριο λαό τα κράτη της Ευρωζώνης και από τις οποίες θέλουν να δανειστούν κι άλλο. Όλοι αυτοί μπορεί και να τη βγάλουν καθαρή. Οι επίσημοι πιστωτές έχουν προτεραιότητα έναντι των ιδιωτών επενδυτών, όμως παράλληλα οι ευρωπαϊκές τράπεζες λαμβάνουν ολόκληρα ποτάμια φτηνής χρηματοδότησης από την ΕΚΤ. Επομένως έχουν κάθε λόγο να συμμαχήσουν με τον επίσημο τομέα. Γιατί να μην αγοράσουν ιταλικά ομόλογα; Τι μπορεί να πάει στραβά;
Αντίθετα, τα hedge funds που σύρονται μέσα στη συμφωνία με τις ρήτρες συλλογικής δράσης και διαμαρτύρονται για τον υποτιθέμενο εθελοντικό χαρακτήρα της ανταλλαγής και που τα CDS τους αμφισβητούνται ξανά και ξανά, έχουν κάθε λόγο να είναι ενοχλημένα και ίσως πάρουν το τόπι τους και πάνε σε άλλη παραλία, εγκαταλείποντας οριστικά την Ευρώπη. Αμφιβάλλει κανείς βεβαίως γι’ αυτό, οι αγορές έχουν βραχεία μνήμη και μετρούν πάντα οι τιμές. Αλλά εύκολα μπορούμε να φανταστούμε ότι ένα μεγάλο τμήμα της Ευρώπης θα ήταν ικανοποιημένο με μια τέτοια εξέλιξη: τα θεωρητικά επιχειρήματα για μεγαλύτερη ρευστότητα και βαθύτερες αγορές μετρούν λιγότερο από την έμφυτη αποστροφή για ορισμένους τύπους παραγόντων των αγορών – δείτε και την υπόθεση του φόρου χρηματοπιστωτικών συναλλαγών….
Κι αυτό δεν είναι καθόλου παράξενο. Πάντοτε οι εταιρείες πηγαίνοντας σε αύξηση κεφαλαίου νοιάζονταν για το ποιος θα πάρει τις μετοχές τους, ακόμα και αυξάνοντας το κόστος τους, γιατί θέλουν κάποιους τύπους επενδυτών και δεν θέλουν άλλους. Είναι οι ίδιοι τύποι επενδυτών που δεν θέλει σήμερα η Γαλλία και ο Νικολά Σαρκοζί: hedge funds, βραχυπρόθεσμους παίκτες, traders ‘υψηλής συχνότητας’ κλπ. Καλύτερα να δώσουμε κάτι παραπάνω στην τιμή και να έχουμε σταθερούς και υποστηρικτικούς μακροχρόνιους επενδυτές παρά να κατεβάσουμε τη τιμή στο ελάχιστο αλλά να έχουμε μια επενδυτική βάση θυμωμένων hedge funds.
Η Ευρώπη ‘γδέρνει’ τους ιδιώτες επενδυτές;
Κάποιοι χετζφαντάδες σήμερα λένε: η Ευρώπη γδέρνει τους ιδιώτες επενδυτές και θέτει ένα κακό προηγούμενο για το μέλλον καθώς κανείς δεν θα αγοράζει ευρωπαϊκό χρέος. Αυτό είναι εν μέρει σωστό, αν και πρέπει να λάβει υπόψη του ότι όλα αυτά αφορούν την Ελλάδα που όντως δεν έχει άλλα λεφτά, επομένως κάποιος πρέπει να πάει στον … εκδοροσφαγέα, άρα η όλη συζήτηση αφορά την κατανομή των ζημιών και όχι κάτι άλλο. Αλλά εν μέρει αυτό που λένε οι χετζφαντάδες δεν ισχύει. Η ελληνική διάσωση, για να το πούμε χονδροειδώς, βελτιστοποιεί τη διανομή των ζημιών έτσι ώστε να ενθαρρύνει μόνο τους μακροχρόνιους επενδυτές, στα πρότυπα των τραπεζών, να ξαναπενδύσουν στην Ευρώπη και να αποτρέψει τα κερδοσκοπικά hedge funds. Με αυτό τον τρόπο βέβαια, πρέπει να αναμένεται μια άνοδος του κόστους δανεισμού των άλλων κλυδωνιζόμενων κρατών της ευρωπαϊκής περιφέρειας αλλά αυτό μπορεί να είναι ένα κόστος που οι Ευρωπαίοι είναι πρόθυμοι να το πληρώσουν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου