Η Βρετανία «τορπιλίζει» το νέο Σύμφωνο δημοσιονομικής πειθαρχίας

Απειλείται με διάσπαση σε δύο «ταχύτητες» η Ευρωπαϊκή Ενωση, λόγω της στάσης του Ντέιβιντ Κάμερον. Κλειδί η σύγκρουσή του με Μέρκελ-Σαρκοζί και Μπαρόζο-Ρομπάι σχετικά με την αλλαγή των ευρωπαϊκών Συνθηκών για επιβολή δημοσιονομικής πειθαρχίας και θωράκιση της ΕΕ από την κρίση χρέους.

Ο βρετανός πρωθυπουργός όπως είχε προαναγγείλει δεν είναι διατεθειμένος να δεχθεί καμία αλλαγή στα επίσημα κείμενα, καθώς θεωρεί ότι θίγεται η κυριαρχία του «Σίτι» του Λονδίνου στον χρηματοοικονομικό κλάδο.

Η Βρετανία με τη στάση της διακινδυνεύει να αντιμετωπίσει μία διευρυμένη πλειοψηφία ευρωπαϊκών κρατών τα οποία θα στηρίξουν τις αποφάσεις για ενίσχυση της δημοσιονομικής πειθαρχίας και ουσιαστικά της περαιτέρω ενοποίησης των οικονομικών τους πολιτικών.

Σε μία τέτοια περίπτωση το Λονδίνο θα βρεθεί εκτός της «πρώτης ταχύτητας» της Ευρώπης, με τεράστιες συνέπειες για την οικονομική και εμπορική δραστηριότητα της βρετανικής οικονομίας. «Ο Κάμερον χειρίστηκε αδέξια την υπόθεση», σχολίασε στο Reuters άλλος διπλωμάτης.

Η Μέρκελ και ο Σαρκοζί απαιτούν μία ρητή προσθήκη αναφορών στην δημοσιονομική πειθαρχία από το σύνολο των 27 χωρών, προκειμένου να δοθεί στις αγορές ένα συμπαγές και σαφές μήνυμα.

Βερολίνο και Παρίσι κάνουν σαφές σε όλους τους τόνους ότι για να «βάλουν το χέρι στην τσέπη» για να στηρίξουν τις περιφερειακές οικονομίες της ΕΕ και τον ευρωπαϊκό νότο, η αλλαγή της συνθήκης είναι προαπαιτούμενο.

Οι ηγέτες εξετάζουν και προτάσεις που έχει καταθέσει στους 27 ο Πρόεδρος της ΕΕ, Χέρμαν Βαν Ρομπάι, ο οποίος μαζί με την Κομισιόν επιδιώκουν μία περιορισμένης έκτασης αλλαγή των ευρωπαϊκών συνθηκών, ώστε να μην απαιτείται η συνήθως περίπλοκη πολιτικά -και κυρίως χρονοβόρα- διαδικασία επικύρωσης από τα εθνικά κοινοβούλια. Ο Ρομπάι μάλιστα αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο για έκδοση ευρωομολόγου «σε βάθος χρόνου».

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), Μάριο Ντράγκι, ο οποίος μετέχει στις συζητήσεις των « 27 » στις Βρυξέλλες, έχει αφήσει να εννοηθεί ότι η διασφάλιση της αυστηρής πειθαρχίας στη ζώνη του ευρώ, αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση προκειμένου να συνεχίσει η ΕΚΤ να αγοράζει τα ομόλογα των αδύναμων χωρών στη δευτερογενή αγορα.

Συμφωνούν για τον τρόπο
Οι μαραθώνιες συνομιλίες έφεραν πάντως μία σειρά από συμφωνίες για κινήσεις ενίσχυσης της αξιοπιστίας της ευρωζώνης και της ΕΕ.

Οι ηγέτες των 27 συμφώνησαν σε καθορισμό ανώτατου ορίου 500 δισ. ευρώ (όπως επέμεινε η Γερμανία) στα κεφάλαια που θα διαθέτει ο μόνιμος μηχανισμός στήριξης (ESM), που θα ενεργοποιηθεί από τον Ιούλιο του 2012 και όχι τον Ιανουάριο του 2013. Το ύψος τους ωστόσο θα επανεξεταστεί τον Ιούλιο.

Σημειώνεται επίσης ότι η Μέρκελ φαίνεται να πέτυχε να μην έχει o ESM ελευθερίες για πραγματοποίηση δράσεων κανονικής τράπεζας για να «τραβάει» χρήμα απευθείας από την ΕΚΤ. Παράλληλα, οι Γερμανοί και πάλι απέρριψαν την έκδοση ευρωομολόγων.

Συμφωνήθηκε επίσης να διερευνηθεί η επιλογή παροχής διμερών δανείων προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ύψους 200 δισ. ευρώ, για την ενίσχυση των πόρων του ΔΝΤ για την αντιμετώπιση της κρίσης του χρέους της Ευρώπης.

Με το «ναυάγιο» στο επίπεδο των 27 χωρών της ΕΕ να φαίνεται πιθανό, η προσπάθεια του γαλλογερμανικού άξονα και της προεδρίας Μπαρόζο - Ρομπάι να προωθήσουν τα πακέτα μέτρων που έχουν προτείνει, ενδέχεται να περιοριστεί τελικά στις 17 χώρες μέλη της Ευρωζώνης, αν όχι ακόμη και σε μία ασαφέστερη και «θολή» ομάδα πρόθυμων χωρών.

«Εξαρχής λέγαμε σε κάθε περίσταση ότι θα το κάνουμε στο επίπεδο των 17 εάν δεν πετύχαινε στο αντίστοιχο των 27. Αυτό συνέβη» δήλωσε υψηλόβαθμος αξιωματούχος στο πρακτορείο Reuters.

Ελλειμμα ως 0,5% αν υπάρχει χρέος άνω του 60%
Σύμφωνα με το προσχέδιο συμπερασμάτων που περιήλθε στην κατοχή του πρακτορείου Reuters, το σχέδιο συμπερασμάτων προβλέπει ότι τα κράτη-μέλη της Ενωσης θα πρέπει να έχουν ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς, με έλλειμμα που δεν θα ξεπερνά το 0,5% του ΑΕΠ.

Εξαίρεση δίνεται στις περιπτώσεις των χωρών-μελών που θα έχουν το δημόσιο χρέος σε χαμηλά επίπεδα, κάτω από το 60% του ΑΕΠ. Η επιβολή των κυρώσεων στα απείθαρχα κράτη θα αποφασίζεται με ειδική πλειοψηφία.

«Οι προϋπολογισμοί οφείλουν κατ' αρχάς να είναι ισοσκελισμένοι. Τα κράτη μέλη μπορεί να παρουσιάζουν ελλείμματα μόνο λόγω της επίδρασης του οικονομικού κύκλου ή σε περίπτωση έκτακτων οικονομικών συνθηκών», ανέφερε το προσχέδιο των συμπερασμάτων της Συνόδου που έγινε γνωστό νωρίτερα.

Προβλέπεται μάλιστα ότι δεν θα είναι δυνατό μία χώρα να αποφύγει τις κυρώσεις, παρά μόνο εάν την στηρίξουν τα τρία τέταρτα των άλλων χωρών μελών, δηλαδή πάνω από 20 χώρες.

Εξι μήνες νωρίτερα «στη μάχη» ο Μόνιμος Μηχανισμός
Παράλληλα, επιταχύνεται η λειτουργία του νέου Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) από τον Ιούλιο του 2012, αντί για μετά το 2013. Ο μηχανισμός θα έχει στη διάθεσή του κεφάλαια 500 δισ. ευρώ, έναντι των 250 δισ. ευρώ του EFSF.

Με βάση το προσχέδιο συμπερασμάτων που επεξεργάζονται ακόμη οι ευρωπαίοι ηγέτες, ο ευρωπαϊκός μηχανισμός στήριξης θα έχει τη δυνατότητα να λειτουργεί ως τράπεζα, παράλληλα με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) εώς τα μέσα του 2013.

Στο πλαίσιο αυτό, ο ESM θα έχει πρόσβαση στη ρευστότητα της ΕΚΤ και θα μπορεί να συμμετέχει απευθείας στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.

Το σχέδιο συμπερασμάτων προβλέπει ακόμη ότι σε περιπτώσεις ανάγκης μιας έκτακτης χρηματοδότησης από τον ESM, εώς το 2013, η απόφαση θα λαμβάνεται επίσης με ειδική πλειοψηφία.

Το Βερολίνο δηλώνει πάντως αντίθετο με την πρόβλεψη να λειτουργεί ο ESM ως τράπεζα και να αγοράζει απευθείας ομόλογα των χωρών που αντιμετωπίζουν προβλήματα χρέους, όπως εκανε γνωστό πηγή της γερμανικής αντιπροσωπείας στη σύνοδο κορυφής.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, αναφέρει το προσχέδιο, «είναι αποφασισμένοι να διατηρήσουν την ενότητα της ΕΕ και τη συνοχή της Ευρωζώνης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως σύνολο». Προς αυτό το σκοπό, συνεχίζει το προσχέδιο, «συμφωνήσαμε σε ένα νέο δημοσιονομικό σύμφωνο και σε σημαντικά ενισχυμένο συντονισμό της οικονομικής πολιτικής σε πεδία κοινού ενδιαφέροντος».

«Κατ' αρχήν συμφωνία» των 27 για δημοσιονομική πειθαρχία
Λίγο μετά τα μεσάνυχτα (ώρα Βρυξελλών) διπλωματικές πηγές από τη βελγική πρωτεύουσα ανέφεραν ότι βρέθηκε κοινός τόπος μεταξύ των ευρωπαίων ηγετών για τον τρόπο με τον οποίο θα προωθηθεί η δημοσιονομική πειθαρχία.

Σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο, διπλωμάτης ανέφερε ότι «σημειώθηκε μια κατ΄ αρχήν συμφωνία, αλλά, μέχρι στιγμής, οι ηγέτες των ευρωπαϊκών χωρών δεν έχουν προχωρήσει στη συζήτηση επί της νομικής μορφής που θα έχει το δημοσιονομικό σύμφωνο».

Η ίδια πηγή τόνισε ότι είναι πολύ πιθανό η νομική εφαρμογή των συμφωνηθέντων είναι πολύ πιθανό να αντιμετωπίσει ποικίλες αντιδράσεις.

Οι επαφές των ευρωπαίων ηγετών στις Βρυξέλλες περιέλαβαν και μεταμεσονύκτιο δείπνο, πριν από το οποίο ο Ελληνας πρωθυπουργός είχε συνάντηση με τον πρόεδρο της ΕΕ Χέρμαν βαν Ρομπέι.

Οι διεργασίες μεταξύ των ηγετών συνεχίζονται σε πυρετώδεις ρυθμούς και όπως ανέφεραν χαρακτηριστικά σχολιαστές καναλιών, «αυτό που ξεκίνησε με γεύμα εργασίας δεν είναι απίθανο να τελειώσει με ένα πρωϊνό καφέ και κρουασάν».